Kedilerde Böbrek Yetmezliği Neden Olur? Nasıl Önlenir?

Kedi dostlarımızın başının belası ve biz kedi ebeveynlerinin korkulu rüyası: Kedilerde böbrek yetmezliği. Kedi ebeveynleri olarak alt türleri, nedenleri, tedavi süreci veya dostlarımızı bekleyen sıkıntılar derken bu hastalığın her boyutuna iyice hakim olmalıyız. Aksi takdirde hiç istemeyeceğimiz sonuçlarla karşılaşabiliriz. Madem öyle, ilk olarak daha temel bir soruyla başlayalım. Böbreklerin vücutta üstlendiği görev nedir?

Normal şartlar altında sağlıklı böbrekler kandaki atıkları ortadan kaldırır. Bunun yanı sıra elektrolit dengesini korur, hidrasyon ve kalsiyumu düzenler. Bir yandan da kan basıncını yönetir ve kırmızı kan hücrelerinin üretimini uyarır. Gördüğün gibi böbrekler, vücutta önemli bir rol oynuyor. O yüzden kedin böbrek yetmezliği yaşarsa vücudu ciddi anlamda zarar görebilir. Bu zararı görmemesi için şimdi gelelim patili dostlarımızda böbrek yetmezliğinin türleri ve nedenlerine. 

Kaç Çeşit Böbrek Yetmezliği Türü Var? Nedenleri Neler?

Kedi dostlarımıza sıkıntı yaşatan iki tür böbrek yetmezliği var. Bu türlerin her ikisinin de nedenleri ve tedavileri birbirinden farklılık gösterir. 

• Akut Böbrek Yetmezliği

Akut, kelime olarak çabuk ilerleyen anlamına gelir. Bağlantılı olarak bu tip böbrek yetmezliği, dostlarımızda aniden ortaya çıkar. Ek olarak her yaştaki dostumuz, akut böbrek yetmezliği ile karşı karşıya kalabilir. Bu hastalık genellikle zehirlenme, fonksiyonel bozukluklar, başka hastalıklar, organ yetmezliği ve fazla ilaç kullanımı gibi nedenlerden kaynaklanır.

Eğer akut böbrek yetmezliği zamanında teşhis alırsa canımızı sıkmamıza gerek yok. Bu hastalık erken tanı durumunda çoğunlukla tedavi edilebilir.

• Kronik Böbrek Yetmezliği

Problemin büyüğü, kronik böbrek yetmezliği durumunda açığa çıkar. Böbrekler kandaki toksinleri filtreleme yeteneğini kaybederler. Sonra da bu yüzden aylar veya yıllar içinde yavaş yavaş çalışmayı bırakırlar. Bu tür böbrek yetmezliğinde, dostumuzun böbrek sisteminin tamamen çöküşüne şahit olabiliriz.

Kronik Böbrek Yetmezliğine Ne Sebep Olur?

Kronik böbrek yetmezliği (KBY), böbreklerin toksinleri kandan uzaklaştıran bölümünde geri dönüşü olmayan bir hasar olduğunda ortaya çıkar. İşin üzücü kısmı ise çoğu durumda KBY’nin kesin nedenini bilemiyoruz. Maalesef veteriner hekimlik, bu hastalığın nedenlerini tam olarak netleştiremiyor ama yine de bazı tahminleri var. Mesela veteriner hekimler, etkilenen böbreklerden biyopsi ile numuneler alır. Bu sayede şansın da yardımıyla bazı vakalarda KBY’nin nedenlerini daha rahat görebilirler. Bu nedenleri sıralayacak olursak:

• Polikistik böbrek hastalığı (PBH): Bu hastalık, normal böbrek dokusunda ortaya çıkan kistlerden kaynaklanır. Bu kistler sıvı ile doludur ve böbreğin çalışmasına engel olurlar. PBH’ye özellikle İran kedisinde sık rastlanır. 
• Böbrek tümörleri: Lenfoma (beyaz kan hücrelerinin katı bir tümörü) böbrekleri etkileyerek KBY’ye yol açabilir. 
• Enfeksiyonlar: Böbreklere zarar veren bazı bakteriyel enfeksiyonlar, verdikleri hasarla KBY’ye neden olabilirler.
• Toksinler: Yine benzer şekilde bazı toksinler ve ilaçlar böbreklere direkt zarar verip kronik böbrek yetmezliğine sebep verebilirler.
• Glomerülonefrit: Bu durum, glomerüllerin (böbreklerdeki kanı filtreleyen birimler) iltihaplandığında ortaya çıkar. Bu iltihaplara birçok durum yol açabilir ve iltihaplar uzun süreli olursa KBH ile sonuçlanır.
• Son olarak böbrekleri etkileyen doğum kusurları, travma, hipokalemi (düşük kan potasyumu) ​​ve hiperkalsemi (yüksek kan kalsiyumu) ​​gibi diğer durumlar da KBH’ye neden olabilir. 

Gördüğün üzere KBY’nin birçok nedenini sıralayabiliyoruz. Ancak hala bu hastalığa yol açan ve henüz veteriner hekimlerin çözümleyemediği nedenler de bir hayli fazla. Peki bu hastalığın dostlarımızdaki belirtileri neler?

Kedilerde Böbrek Yetmezliği Belirtileri Neler?

Kedinin böbrekleri düzgün çalışmıyorsa bunu anlaman o kadar da güç değil. Çünkü ortaya birçok belirti çıkar. Örnek olarak:

• Zayıflık
• Kilo kaybı
• İştahsızlık
• Depresyon
• Ağız kokusu
• İshal (kan içerebilir)
• Kusma (kan içerebilir)
• Dehidrasyon
• Aşırı susuzluk

Tüm bunlara ek olarak kemerli bir sırt veya sert bacaklı yürüyüş (kedinin böbreklerinin ağrıdığına dair semptomlar) de böbrek yetmezliğinin belirtileri arasında yer alır. Son olarak sık idrara çıkma veya hiç idrar yapmamayı da bu belirtilerin arasına ekleyebiliriz. Fakat bu belirtilere aşağı yukarı hakim olmak, maalesef tek başına yeterli değil. Bunun nedeni ise, KBY yıllar içinde kademeli olarak ilerleyen bir hastalık. Bu belirtiler ise ancak hastalığın son kademelerinde kendini gösterir. O yüzden belirtileri gördüğünde aslında hastalık çoktan ilerlemiş olabilir. Yine de enseyi karartmaya gerek yok. Sonuçta bu hastalığın tedavileri de var. 

Böbrek Yetmezliği İçin Hangi Tedaviler Mevcut?

KBY için birçok neden olduğu gibi bu hastalığın bir o kadar da fazla tedavisi var. Yalnız bu tedaviler, kan testlerinin sonuçlarına bağlı olarak uygulanır. Patili dostlarımızın çoğu, bu testlerin sonucunda çeşitli takviyeler kullanmaya başlar. Aynı zamanda diyet değişiklikleri de sık sık gündeme gelir. Elbette bu noktada direksiyon, veteriner hekiminin ellerinde olacak. Onun her dediğini pür dikkat uygulaman gerekiyor. Yine de önden hazırlıklı olabilmen açısından sık başvurulan tedavileri sıralayalım:

• Özel diyetler: Düşük proteinli ve düşük fosforlu diyetler, kan dolaşımındaki atık ürünlerin seviyesini düşürmeye yardımcı olur. Veteriner hekimin bu diyetleri sana hazır olarak sunabilir. Ya da kendin evde hazırlayabilirsin, diyete ve sana kalmış! 

 

• Fosfat bağlayıcılar: Kandaki fosfor azalırsa, kedinin sağlığı daha rahat düzelir. Benzer bir şekilde hastalığın ilerlemesi de yavaşlar. Bundan dolayı alüminyum hidroksit gibi fosfat bağlayıcıların olduğu ilaçlar kullanabilirsin. Bu ilaçlar, bağırsak duvarından emilen fosfor miktarını düşürür. Son olarak, bu ilaçları dostumuza ağız yoluyla vermelisin. 

 

• Potasyum takviyesi: Dostumuz normalden fazla bir miktarda potasyumu böbrek yetmezliği yüzünden idrarıyla birlikte dışarı atar. Bu, kas zayıflığına, sertliğine ve düşük tüy kalitesine yol açar.

 

• B ve C Vitaminleri – Böbrekler idrarı filtre etmekte güçlük yaşadığında suda çözünen bu vitaminler kaybolur. Hal böyleyken de dostlarımızın bu vitaminleri günlük takviyelerle alması gerekir. 

 

• Kan basıncını düşüren ilaçlar: Böbrek yetmezliği olan kedilerde yüksek tansiyon da açığa çıkar. Bu durum da da böbreklerde daha fazla hasara yol açabilir. Bundan ötürü bazen dostumuzun kan basıncını ilaçlarla düşürmen gerekebilir.

 

• Anemi tedavisi: Böbrekler, bir yandan kemik iliğinden kırmızı kan hücresinin üretimini başlatmakla sorumludur. Fakat KBY’li birçok kedinin böbreği, hastalık yüzünden kemik iliklerini uyaramaz. Bu da ister istemez anemiye neden olur. Neyse ki kemik iliğinin üretimini teşvik etmek için bazı ilaçlar var. Tedavi süresince bu ilaçlara sık sık başvurabilirsin.

Dostumuzun KBY tedavisinde ikinizi böyle çözümler bekliyor. Ancak bazı vakalarda olabilecek her çözüme başvurmak bile nafile. Madem öyle, kedilerde böbrek yetmezliği tam anlamıyla tedavi edilemiyor mu?

Kedilerde Böbrek Yetmezliği Tamamen Tedavi Edilebilir Mi? 

Bazı kediler KBY tedavisine çok iyi yanıt verir ancak bazı dostlarımız tedaviden o kadar da olumlu etkilenmez. Bazı araştırmalara göre idrarlarında daha fazla protein kaybeden kedilerin tedaviye daha az yanıt verdiğini ifade ediyor. Tabii ne olursa olsun, KBY ne kadar erken teşhis edilir ve tedaviye başlanırsa, dostlarımızın yaşam kalitesi ve sağ kalma ihtimalleri açısından sonucun o kadar iyi olur.

Biz yine de belirtmeden geçmeyelim. Ne yazık ki kedi dostlarımızın böbrekleri hasar gördüğünde kolay kolay iyileşmez. Yine de sıkma canını. Süreci hassasiyetle ele alırsan KBY epey yavaş ilerler. Uygun tedaviyle kedinin önümüzdeki birkaç yıl kaliteli ve aktif bir şekilde geçirmesi olası.

Kedilerde Böbrek Yetmezliği ile İlgili Sık Sorulan Sorular

 

[pafa_faq category=987]

Dostumuzu bu hastalıktan korumak için bir kedi ebeveyninin üstüne düşen ilk sorumluluk, düzenli veteriner hekim ziyaretleri. Çünkü hastalığın nedenleri her daim bilinemezken erken teşhis, kedinin sağlığı açısından en önemli konu.