Kimi görme engelli köpekler doğuştan engelli olabilirken, kimileriyse bu yetilerini sonradan sonraya yitirir. Hangi yolla olursa olsun, görme sorunları yaşayan dostlarımıza doğal olarak diğer hemcinslerinden daha farklı bir şekilde yaklaşmak gerekir. Bu yüzden körlükten muzdarip köpekleri nasıl ele alman gerektiğini iyi bilirsen, birçok karışıklığın önüne geçebilirsin. Yanlış anlaşılmalar, bıkkınlıklar ve hatta potansiyel sakatlıkları önlemek için bir sahip veya bir köpek sevdalısı olarak kendimizi dostlarımızın özel gereksinimlerine göre eğitsek iyi olur.
KÖPEKLERDE KÖRLÜĞÜN 6 OLASI SEBEBİ
Göz eksikliği, göz küçüklüğü veya bunlara benzer başka gelişimsel problemler dolayısıyla patili dostlarımızda körlük gözlemlenebilir. Fakat hepimizin bildiği üzere, yaşlılık ve birtakım sakatlıklar da köpeklerin görme sağlıklarını kaybetmelerine neden olabilir. Aşağıda bu sebeplerden birkaçını ele almaya çalışacağız.
- Katarakt: Lens adı verilen gözün iç kısmında oluşabilecek pusluluk, katarakta sebep olabilir. Bazı dostlarımız doğuştan kataraktla doğarken çoğunluğu bu hastalığı zaman geçtikçe ediniyor. Bu beyaz bir görünüme sahip, puslu gözlerin sebebi yaşlılık olabilirken; diyabet de bu duruma yol açabilir.
- Glokom: Glokom gözdeki olağan basıncın artıp göze zarar vermesiyle oluşan bir hastalık. Yükselen basıncın göz sinirlerini yıpratmasıyla yavaş yavaş görme yitisinin kaybı gözlemleniyor.
- Aşamalı Retina Körelmesi: Bir genetik hastalık olarak bilinen ARK, retinanın içindeki koni ve çubukların zamanla ölmesinden kaynaklanıyor. Bu hastalığın gözlemlenebildiği iki süreç var: İlki dostumuz ufak bir yavruyken ortaya çıkıyor, ikinci versiyonuysa patili arkadaşımız hepten yaşlanınca kendini gösteriyor.
- Retina Ayrılması: Birçok sebeple, köpeklerde retina ayrılması yaşanabiliyor. Ne olursa olsun, retina, ayrılacağı kadar zarar görürse dostlarımız körlükle karşı karşıya kalabilir.
- Kornea Çıbanları: Çıbanlar köpeklerde oldukça sık görülse de, göz civarında çıkanlar düzgün iyileşmezse veya tedavi görmezse körlüğe yol açabilirler. Özellikle çıban derinse, gözün yapısına veya kornea’ya zarar verebilirler.
- Sinir Sistemi Hastalıkları: Beyin hasarı veya fonksiyonlarında eksilmeler de körlüğe yol açabilir. Menenjit sebebiyle görülen görme yitimleri patili dostlarımızda oldukça sık.
GÖRME ENGELLİ KÖPEK DOSTLARINA 5 TAVSİYE
Aslında görme engelli dostlarımız oldukça normal hayatlar sürdürebilirler ama özellikle eğitim süreçleri farklı tekniklere gereksinim duyar. Doğuştan körlük yaşayan patili arkadaşlarımız, görme yitisini sonradan kaybedenlere oranla daha rahat eğitilebilirler. Ama bu seni yıldırmasın, tavsiyelerimize dikkat ederek sen de dostuna güzel bir ev hayatı sunabilirsin.
- El İşaretlerinden Kaçın: Gözleri sağlıklı köpekleri eğitirken el işaretleri epey mühim. Fakat görme engelli dostumuz için işe yaramadıkları biraz aşikar. Bu durumda, tuşlu seslendiricleri en büyük yardımcın olabilir. Dostumuz eşyalara çarpmadan önce sesli komutlarla veya belirli aletlerin sesleriyle onu uyarabilir, komutlarına uyum sağladığında ödül mamalarıyla dostunu şımartabilirsin. Bizim tavsiyemiz, ev ortamı ve dışarıda geçirdiği vakit esnasında en sık karşılaştığı nesneleri sesli komutlarla arkadaşımızın zihnine kodlamak. Mesela her merdiven gördüğünde “merdiven!” diyerek onu dikkat etmesi için şartlayabilirsin.
- Mobilyaların Yerini Değiştirme: Mobilyalar, dostumuzun ev içerisindeki yön bulma araçları. Eğer mobilyaların yerini değiştirirsen, patili arkadaşın kas hafızasına yer etmiş bazı davranışları tekrarlarken sağa sola çarparak hem şaşırır, hem de kendisine zarar verebilir.
- Zil Kullan: Eğer evde başka evcil hayvan varsa onların yakasına veya diğer insanların kollarındaki bilekliklere ziller iliştirebilirsin. Böylece dostumuz, evin içerisinde hareket eden öbür canlıların yerini tespit edip ona göre hareket edebilir.
- Mama ve Su Kaplarının Yerini Değiştirme: Patili arkadaşına ilk günden itibaren nereden beslenip su içebileceğini öğret. Bundan sonra kapların yerini değiştirmemeye özellikle özen göster ki, görme engelli dostumuzun kafası karışmasın.
- Evin Zemininde Farklı Dokular Kullan: Evinin zeminine yerleştirebileceğin değişik dokular, dostumuzun nerede olduğunu fark etmesine oldukça yardımcı olabilir. Farklı yapılardaki halılar veya döşemeler, adeta bir harita görevi görür.
Görme engelli kedi dostlarımız için de neler yapabileceğini merak edersen, bu yazımıza da göz at!
