heymypet
Akvaryum suyunda pH değeri içinde yaşayan balıklar ve diğer canlıların sağlığı açısından çok önemli. Suyun pH değerinin aşırı yükselmesi balıklarına zarar verebilecek bir durum ama basit ipuçlarıyla bu sorunu kontrol altına alabilirsin.
Tavsiyelerimize geçmeden önce pH değeri kavramının ne olduğunu açıklamakta fayda var. Bir sıvının içinde çözünmüş hidrojen iyonlarını ölçen değere pH diyoruz. Sıvının içinde çözünmüş hidrojen iyonu miktarı ne kadar yüksekse pH seviyesi de o kadar düşük oluyor. pH seviyesinin 1 tam puan değişmesi (örneğin 7.0’dan 6.0’a inmesi) sudaki hidrojen iyonu yoğunluğunda 10 kat artış anlamına geliyor.
PH DEĞERİ NEDEN ÖNEMLİ?
Hidrojen iyonları, hücre zarları arasındaki taşınımda birçok önemli rol oynuyor. Özellikle balıklarda solungaçların suyla temas ettiği yüzeyde hidrojen iyonlarının çok önemli bir rolü var. Hidrojen artı elektrik yüklü bir iyon olduğundan birçok bağ çifti iyon taşınımını etkileyebiliyor. Bu süreçte yaşanacak herhangi bir aksama, balığın kanındaki zararlı maddeleri dışarı atmasına engel olduğundan balığın sağlığına büyük zarar verebiliyor.
Her balık türünün pH değeri toleransı diğerinden farklı. Bazı türlerde bu seviye oldukça yüksek, bazılarında ise çok düşük. Bu nedenle yeni bir tür sahiplenmeden önce araştırmanı çok iyi yapmalı ve akvaryum sisteminin bu türün ihtiyaçlarını karşılayıp karşılayamayacağını iyi değerlendirmelisin. Bazı türlerin pH toleransları çok farklı olduğundan aynı akvaryumda yaşamalarının mümkün olmadığını da aklından çıkarma.
YÜKSEK PH NEDEN OLUR?
Akvaryumların pH seviyesini belirleyen süreçlerden de bahsetmemiz gerekirse… Birçok balık, yosun ve omurgasız canlının yaşamsal faaliyetleri, sudaki hidrojen iyonu miktarının artmasına neden olur. Bazı özel türlerin pH ihtiyaçlarını karşılamak için suya çeşitli maddeler ilave ediyorsan, en başta suyu mutlaka test etmeni tavsiye ediyoruz. (Ters ozmozla arıtılmış sularda buna gerek yoktur.) Aksi takdirde suya ekleyeceğin ilaçlar, musluktan akan suyun kimyasal yapısına ve anyon/katyon seviyelerine göre farklı tepkimelere yol açabilir. Suyun hacmini ve ekleyeceğin maddenin ağırlığını biliyorsan kolayca test yapabilirsin. Tek yapman maddeyi suya karıştırmadan önce ve karıştırdıktan sonra pH ve kH değerlerini ölmek. Böylece olması gereken pH seviyesi için ne kadar ilaveye ihtiyaç duyduğunu kolayca bulabilirsin.
Akvaryumlarda pH değerinin yükselmesinin bir diğer sebebi de bitki ve yosunların yaşamsal faaliyetleridir. Bu canlılar güneş ışığı altında fotosentez karanlıkta ise solunum yapar. Solunum için besinlerden gelen yakıtlar oksijenle yakılır ve ortaya enerji ya da ısı, karbondioksit ve su çıkar. Fotosentezde ise karbondioksit ve su güneş ışığı yardımıyla birleşir, ortaya oksijen ve bitkinin hayatta kalmasını sağlayan besinler çıkar. Ortamdan karbondioksit eksildiğinde ve karbonat alkalinitesi değişmediğinde, bitki miktarına bağlı olarak pH yavaş yavaş ya da bir anda yükselebilir.
Sudaki katyon seviyesini artırıp pH’ı yükselten bazı substratlar da akvaryum suyuna karışıyor olabilir. Akvaryumundaki türlere ve akvaryumunun yapısına uygun substratlar kullandığından emin olmalısın. Bir kovaya koyduğun biraz temiz suya biraz subtrat ekleyip pH testi yaparak doğru ürünü kullanıp kullanmadığından emin olabilirsin.
PH SEVİYESİ NASIL AYARLANIR?
Gelelim akvaryumdaki pH seviyesinin dengelenmesine…
Öncelikle şunu belirtelim: Eğer akvaryumunda pH seviyesi yanlışsa bunu bir anda değiştirmeye kalkma. Onun yerine kademeli bir değişiklik sağlamaya çalış. Böylece balıkların yeni koşullara uyum sağlayabilir. Aksi takdirde ani pH değişikliği balıklarda ölüme yol açabilir.
Suyun pH seviyesi aşırı yüksekse bunun sebebini tespit etmen gerekir. Eğer su ilk haliyle yüksek pH’a sahipse, bir filtre ya da yumuşatıcı kullanabilirsin. Bitki kaynaklı yüksek pH seviyesinden şüpheleniyorsan, gündüz saatlerinde saat saat testler yaparak teorini doğrulayabilir ve sonra akvaryumundaki bitki miktarını azaltmak için gerekli adımları atabilirsin. Kullandığın substrat suya katyon sızdırıyorsa başka bir substrat kullanmaya başlayabilirsin.
Suyunun en baştaki pH seviyesinden ve akvaryumundaki bitki miktarından eminsen, o zaman su kaynağında daha kapsamlı bir inceleme öneriyoruz. Bunun için bir laboratuvardan yardım isteyebilirsin. Çözüm olarak ters ozmoz sistemine sahip bir su arıtma cihazı kullanabilirsin. Bu cihaz saf suyu nötr pH ve sınırlı kH/gH seviyesine getirir.
Bu noktadan sonra iş suya ekleyeceğin malzemelerin doğru ayarlanmasına kalır. Yukarıda da dediğimiz gibi bu maddeleri hacim olarak değil ağırlık olarak ölçerek suya eklemelisin. Aksi takdirde doz sorunları yaşayabilirsin.
